Στη λατινική γλώσσα είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε την ποσότητα των
φωνηέντων και των συλλαβών, κυρίως της παραλήγουσας, επειδή από την
ποσότητα της παραλήγουσας εξαρτάται, όπως θα δούμε παρακάτω, ο τονισμός
των πολυσύλλαβων λέξεων.
Γενικοί κανόνες:
1. Το φωνήεν, που βρίσκεται μπροστά από άλλο φωνήεν ή μπροστά από το h μετά από το οποίο ακολουθεί πάλι φωνήεν, είναι σχεδόν πάντοτε βραχύ.
Παραδείγματα: filĭus = ο γιος, contrăho = συσπάω.
2. Οι ελληνικές λέξεις, που έχουν περάσει στη λατινική γλώσσα και δεν έχουν πλήρως εκλατινιστεί, τηρούν και στη λατινική την ίδια ποσότητα συλλαβών την οποία έχουν στην ελληνική γλώσσα. Τονίζονται όμως σύμφωνα με τους κανόνες της λατινικής γλώσσας.
Παραδείγματα: Menělaus = ο Μενέλαος, Medea = η Μήδεια.
3. Οι δίφθογοι είναι και στη λατινική γλώσσα μακρές.
4. Το φωνήεν, που προέρχεται από συναίρεση δύο άλλων φωνηέντων, είναι μακρό.
Παραδείγματα: cum + ago ( = co-ago) = cogo = συγκεντρώνω.
5. Και στη λατινική γλώσσα μια συλλαβή είναι:
Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Κανόνες:
1. Οι δισύλλαβες λέξεις τονίζονται στην παραλήγουσα.
Παραδείγματα: páter = ο πατέρας, máter = η μητέρα, cá-usa = η αιτία.
2. Οι πολυσύλλαβες λέξεις τονίζονται στην παραλήγουσα, όταν αυτή, δηλαδή η παραλήγουσα, είναι μακρά (φύσει ή θέσει).
Παραδείγματα: regī´na = η βασίλισσα, puélla = η κόρη, patérnus = ο πατρικός.
3. Όταν η παραλήγουσα είναι βραχεία, ο τόνος μπαίνει στην προπαραλήγουσα.
Παραδείγματα: fémĭna = η γυναίκα, pópŭlus = ο λαός.
4. Όταν στο τέλος κάποιας λέξης, που είναι προπαροξύτονη ή παροξύτονη με λήγουσα μακρά προστεθεί ένα από τα επόμενα εγκλιτικά –que = και, -ve = ή –ne (ερωτηματικό μόριο), ο τόνος του εγκλιτικού αναβιβάζεται στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης, η οποία και διατηρεί και τον δικό της τόνο.
Παραδείγματα: omnia = όλα, ómniáque = όλα και, ália = άλλα, áliáve = ή άλλα.
5. Όταν η προηγούμενη λέξη είναι παραξύτονη και έχει τη λήγουσα βραχεία και μετά την προσάρτηση της εγκλιτικής λέξης, ο τόνος της εγκλιτικής λέξης αποβάλλεται.
Παράδειγμα: músa = μούσα, músaque = και η μούσα.
Γενικοί κανόνες:
1. Το φωνήεν, που βρίσκεται μπροστά από άλλο φωνήεν ή μπροστά από το h μετά από το οποίο ακολουθεί πάλι φωνήεν, είναι σχεδόν πάντοτε βραχύ.
Παραδείγματα: filĭus = ο γιος, contrăho = συσπάω.
2. Οι ελληνικές λέξεις, που έχουν περάσει στη λατινική γλώσσα και δεν έχουν πλήρως εκλατινιστεί, τηρούν και στη λατινική την ίδια ποσότητα συλλαβών την οποία έχουν στην ελληνική γλώσσα. Τονίζονται όμως σύμφωνα με τους κανόνες της λατινικής γλώσσας.
Παραδείγματα: Menělaus = ο Μενέλαος, Medea = η Μήδεια.
3. Οι δίφθογοι είναι και στη λατινική γλώσσα μακρές.
4. Το φωνήεν, που προέρχεται από συναίρεση δύο άλλων φωνηέντων, είναι μακρό.
Παραδείγματα: cum + ago ( = co-ago) = cogo = συγκεντρώνω.
5. Και στη λατινική γλώσσα μια συλλαβή είναι:
- βραχεία,1 όταν έχει βραχύ φωνήεν, που βρίσκεται μπροστά από άλλο φωνήεν ή μπροστά από το h ή μπροστά από απλό σύμφωνο, ή και στο τέλος μιας λέξης
- (φύσει) μακρά, όταν έχει μακρό φωνήεν ή δίφθογγο
- θέσει μακρά, όταν έχει βραχύ φωνήεν, που βρίσκεται μπροστά από δύο ή τρία σύμφωνα ή μπροστά από διπλό σύμφωνο.
Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Κανόνες:
1. Οι δισύλλαβες λέξεις τονίζονται στην παραλήγουσα.
Παραδείγματα: páter = ο πατέρας, máter = η μητέρα, cá-usa = η αιτία.
2. Οι πολυσύλλαβες λέξεις τονίζονται στην παραλήγουσα, όταν αυτή, δηλαδή η παραλήγουσα, είναι μακρά (φύσει ή θέσει).
Παραδείγματα: regī´na = η βασίλισσα, puélla = η κόρη, patérnus = ο πατρικός.
3. Όταν η παραλήγουσα είναι βραχεία, ο τόνος μπαίνει στην προπαραλήγουσα.
Παραδείγματα: fémĭna = η γυναίκα, pópŭlus = ο λαός.
4. Όταν στο τέλος κάποιας λέξης, που είναι προπαροξύτονη ή παροξύτονη με λήγουσα μακρά προστεθεί ένα από τα επόμενα εγκλιτικά –que = και, -ve = ή –ne (ερωτηματικό μόριο), ο τόνος του εγκλιτικού αναβιβάζεται στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης, η οποία και διατηρεί και τον δικό της τόνο.
Παραδείγματα: omnia = όλα, ómniáque = όλα και, ália = άλλα, áliáve = ή άλλα.
5. Όταν η προηγούμενη λέξη είναι παραξύτονη και έχει τη λήγουσα βραχεία και μετά την προσάρτηση της εγκλιτικής λέξης, ο τόνος της εγκλιτικής λέξης αποβάλλεται.
Παράδειγμα: músa = μούσα, músaque = και η μούσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου